Een manier om dingen te onthouden, is met het gebruik van ezelsbruggetjes. Een ezelsbruggetje is daarmee een kort geheugensteuntje om informatie gemakkelijker te onthouden, vaak in de vorm van een simpele zin of afkorting. ‘Kan het dametje met de centimeter meten‘ is er daar ééntje van.
In deze blog zullen we dit ezelsbruggetje en meer handige ezelsbruggetjes voor je uitdiepen. Zo zal jij nooit meer iets vergeten en kan je elke vraag van een ander beantwoorden. Je lijkt een genie, terwijl je dat niet eens hoeft te zijn! Super gaaf, toch?
Het metrieke stelsel
‘Kan het dametje met de centimeter meten’ heeft alles te maken met het metrieke stelsel. Het is namelijk de volgorde van alle eenheden, die lengte, gewicht en volume zullen aanduiden.
Het systeem is met name handig om te gebruiken om te converteren tussen eenheden. 1 kilogram is namelijk gelijk aan 1000 gram, maar hoe kan je dat eigenlijk uitrekenen? Nou, daar komt het ezelsbruggetje om de hoek kijken.
- Kan – kilometer
- het – hectometer
- dametje – decameter
- met – meter
- de – decimeter
- centimeter – centimeter
- meten – millimeter
Bovenstaande zin is de volgorde van de opvolgende eenheden. Ga je van kilometer naar hectometer, dan gaat de waarde keer 10. Van hectometer naar decameter, is eveneens keer 10. Ga je de andere kant op, dan deel je de waardes gedeeld door 10. Het ezelsbruggetje helpt dus om de volgorde van de eenheden van het metrieke stelsel te onthouden. Zo weet je bijvoorbeeld hoe vaak je een waarde met 10 moet vermenigvuldigen, als je bijvoorbeeld iets van decameter naar centimeter moet uitrekenen.
Een ander ezelsbruggetje voor dezelfde kennis is: ‘Klimt (kilometer) het (hectometer) dametje (decameter) met (meter) de (decimeter) clown (centimeter) mee (millimeter)?‘
Andere ezelsbruggetjes
Afgezien van dit ezelsbruggetje zijn er veel meer ezelsbruggetjes bekend. We zetten een aantal van deze voor je op een rij én vertellen tot slot nog manieren om eigen ezelsbruggetjes te maken.
Communiceren
Ezelsbruggetje: Smeer NIVEA
Betekenis: Niet Invullen Voor Een Ander
Tijdens het communiceren is het belangrijk dat je een ander op de juiste manier bevraagd. Komt erachter wat hij of zij bedoelt, in tegenstelling tot je iets zelf invult. Het voorkomt miscommunicatie op meerdere vlakken.
Ezelsbruggetje: Wees een OEN
Betekenis: Open, Eerlijk, Nieuwsgierig
De woorden zeggen het eigenlijk al, het is verstandig om in gesprek open, eerlijk en nieuwsgierig te zijn. Zo toon je interesse in de ander en geef je hem of haar tegelijkertijd ook een prettig gevoel.
Romeinse cijfers
Ezelsbruggetje: Ik Verving Xander’s Lekkere Citroenen Door Mango’s
Betekenis: I (1) – V (5) – X (10) – L (50) – C (100) – D (500) – M (1000)
Je onthoudt hierdoor de volgorde van de letters en welke letters je überhaupt gebruikt bij de Romeinse cijfertelling. Helaas wordt je niet vertelt om welke waardes het gaat, al is dat niet het meest moeilijke. Daar zit namelijk een repeterend stukje in.
Planeten
Ezelsbruggetje: Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nederland
Betekenis: Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus
Het is in dit geval zeker wel belangrijk dat je wel weet welke planeten er überhaupt zijn. Let op: er zijn twee planeten met de beginletter ‘m’. Hier zal je wellicht nog een ander ezelsbruggetje voor moeten bedenken, om te onthouden welke eerst komt.
Waddeneilanden
Ezelsbruggetje: TV-TAS
Betekenis: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog
Om de volgorde van de Nederlandse waddeneilanden te onthouden, is het bovenstaande ezelsbruggetje bedacht. Eveneens is hier het geval dat twee eilanden dezelfde beginletter hebben, dus onthoud bijvoorbeeld dat eerst het ‘korte’ eiland komt.
Windstreken
Ezelsbruggetje: Nooit Oorlog Zonder Wapens, Nooit Op Zondag Wassen
Betekenis: noord, oost, zuid, west
Je begint bovenaan de windroos en gaat dan met de klok mee. Het tweede ezelsbruggetje is overigens iets dat uit een geloofsovertuiging komt. Gelovige mensen zullen op zondag niet werken of wassen, dus vandaar.
Zelf een ezelsbruggetje maken
Het is natuurlijk ook mogelijk om zelf een ezelsbruggetje te maken. We geven enkele tips waarop je dit kan doen.
#1 Een zin maken
Eigenlijk alle ezelsbruggetjes die we hierboven hebben benoemd, is gemaakt door van een bepaalde volgorde een zin te maken.
- neem de voorste letter van elk woord
- bedenk voor elke voorste letter een nieuw woord, dat je in de zin kan plaatsen
Zorg ervoor dat de nieuwe woorden een redelijk logische, lopende zin maken, zodat je niet alsnog de woorden vergeet. Hebben de te onthouden woorden dezelfde voorletters? Zorg dan dat je bijvoorbeeld de eerste twee letters neemt of dat een deel van het woord overeenkomt. Net zoals in het metrieke stelsel: dametje = decameter en de = decimeter.
Acroniem
Een variant op bovenstaande manier, is het maken van een acroniem. Een acroniem is een afkorting die bestaat uit de eerste letters van andere woorden, waarmee je een ander woord maakt. Zorg ervoor dat het acroniem een woord vormt dat zinvol is voor jou.
#2 Maak het persoonlijk
Als je persoonlijke ervaringen, namen of plaatsen kunt toevoegen aan het ezelsbruggetje, kan dit helpen bij het onthouden. Denk bijvoorbeeld aan het onthouden van de betekenis van een hip woord als bae. Je koppelt dit aan een persoon die je erg liefhebt en zal nooit meer vergeten dat het ‘before anyone else‘ inhoudt.
#3 Test het uit
Probeer het ezelsbruggetje uit en kijk of het voor jou werkt. Als je merkt dat het niet effectief is, probeer dan kleine aanpassingen te maken totdat het wel werkt. Het is niet zo dat iets fantastisch werkt, omdat het bij je vriendin ook goed werkt. Hoe complexer de betekenis van het ezelsbruggetje, hoe belangrijker het is om het voorafgaand aan bijvoorbeeld die moeilijke toets, uit te proberen.
Uiteindelijk zal het je lukken om iets te onthouden. We weten het zeker! En mocht je niet alle ezelsbruggetjes je hele leven kunnen opdreunen, dan is dat natuurlijk niet erg. Het is niet stom als je een fout maakt of opnieuw om verduidelijking vraagt. Fouten maken mag!
